Bir tapu çeşidi olarak kabul edilen kat irtifakı, yapım aşamasında olan bir binada hak sahibi olduğunuzu belirten belgedir. Örneğin projesi çizilmiş, onay almış ve inşaatına başlanmış bir binadan daire almak istiyorsunuz diyelim. Bu noktada size direkt olarak daire tapusu verilmez. Bunun yerine arsa üzerinde, daireniz doğrultusunda belirli bir pay verilir. İşte, bu payı belirten resmi belge kat irtifakıdır.
“Kat mülkiyeti ne demek?” sorusuna yanıt vermeden önce, iskan belgesinin ne olduğunu anlamamız gerekir. Çünkü kat mülkiyeti ancak iskan alındıktan sonra edinilebilecek bir belgedir.
İnşası tamamlanmış binalar için öncelikle Belediye İmar Müdürlüğüne başvurulur ve iskan alınır. “Yapı kullanım belgesi” ya da “oturum izni belgesi” adlarıyla da bilinen iskan, bir projenin onaylanan çizimine sadık şekilde inşa edilip edilmediğini belirten resmi bir belgedir. Dolayısıyla onaylanan projeye uygun bir şekilde inşa edilmeyen binalara iskan verilmeyebilir. Bu da eğer kat irtifakına sahipseniz kat mülkiyeti alamayacağınız anlamına gelebilir. Üstelik iskan belgesi olmayan binalarda elektrik , su ve doğalgaz gibi abonelikleri açtırmak da mümkün olmaz.
Kat mülkiyeti; inşası tamamlanmış bir binada size ait olan gayrimenkulün resmi bir belgeyle belirtilmesidir. İskan alındıktan sonra kat irtifakı kat mülkiyetine çevrilmelidir. Tamamlanmış projelerde kat mülkiyeti alınması zorunludur. “İskan var, kat mülkiyeti yoksa ne olur?” sorusunun yanıtını merak ediyorsanız söyleyelim: Bu durumda, sahip olduğunuz daire ya da dükkânın size ait olduğunu belirtecek güncel bir belgeye sahip olmadığınızdan yasal bir zorunluluk yerine getirilmemiş demektir.
Kat İrtifakı Kat Mülkiyetine Nasıl Çevrilir?
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü internet sitesinden yapılan açıklamaya göre iskan alındıktan sonra projede yetkili kuruluşun ya da arsa üzerindeki hak sahibinin Tapu ve Kadastro Müdürlüğüne başvurmasıyla kat irtifakı, kat mülkiyetine çevrilebilir. Bu noktada başvuru dilekçesi ya da iskan belgesi dışında hiçbir belge talep edilmez.
Kat İrtifakı ve Kat Mülkiyeti Arasındaki Farklar Nelerdir?
İkisi de mülkiyet hakkını belirtmesine rağmen kat mülkiyeti ve kat irtifakının farkları aslında oldukça barizdir. Şimdi, bu iki belge arasındaki farkları sıralayalım:
- İkisi de tapu olmasına rağmen hak sahibine verdiği mülkiyet hakkının cinsi farklıdır. Kat irtifakında tapu cinsi “arsa” olarak belirtilir ve sahip olacağınız gayrimenkul doğrultusunda arsa üzerinden belirli bir alan, pay olarak size verilir. Kat mülkiyetine geçiş yapıldığında ise tapu cinsi “bina” olarak güncellenir.
- Kat irtifakı, bir projenin onaylandığı anlamına gelir; kat mülkiyeti ise sahip olduğunuz daire ya da dükkânın projeye uygun bir şekilde inşa edildiğini belirtilir. Dolayısıyla kat mülkiyetinin olmaması, güvenlik konusunda sorun teşkil edebilecek durumlarla karşılaşabileceğiniz anlamına gelir.
- Bir konut satın almayı düşünenlerin aklına takılan “Kat irtifakı olan daire alınır mı?” sorusu da bu iki tapu çeşidi arasındaki farklardan birinin altını çizer nitelikte. Bankalar kat irtifakı olan bir daire için konut kredisi vermek istemezler. Kat mülkiyeti tapusu bulunan ve yaş, güvenlik gibi belirli unsurlarda başarı sağlayan dairelere için ise konut kredisi verilebilir. Fakat projesi başlamış, henüz iskanı alınmamış bir daire almak istiyorsanız bu durumda güvenilir bir inşaat firmasından daire almak ve bir uzman görüşüne başvurmak faydalı olabilir.
